مراحل تولید ظروف سرامیکی به روش ریخته‌گری دوغابی – آموزش کامل از قالب تا لعاب

کلمات کلیدی هدف:

• ریخته‌گری دوغابی

• تولید ظروف سرامیکی با قالب گچی

• مراحل ساخت سرامیک صنعتی

• لعاب کاری ظروف سرامیکی

• ساخت ظروف دست‌ساز با قالب

مقدمه

در تولید مدرن و نیمه‌صنعتی ظروف سرامیکی، روش ریخته‌گری دوغابی یکی از دقیق‌ترین و پرکاربردترین تکنیک‌هاست. در این روش، به جای فرم‌دهی با چرخ سفالگری، از دوغاب آماده خاک رس و قالب‌های گچی استفاده می‌شود. این کار باعث می‌شود ظروف از نظر ابعاد و فرم یکسان، و امکان تولید تیراژ بالا فراهم شود.
در ادامه، مراحل ساخت ظروف سرامیکی به روش ریخته‌گری دوغابی را قدم به قدم بررسی می‌کنیم.

1. آماده‌سازی دوغاب (Slip Preparation)

کلمه کلیدی فرعی: فرمول دوغاب ریخته‌گری

دوغاب ترکیبی از خاک رس، آب و مواد افزودنی است که با فرمول دقیق تهیه می‌شود تا:

• غلظت مناسب داشته باشد

• بدون حباب و یکنواخت باشد

• به‌راحتی در قالب گچی جریان پیدا کند

پس از مخلوط کردن، دوغاب باید الک و همگن شود تا هیچ ذره درشتی باقی نماند.

2. آماده‌سازی قالب گچی

قالب‌های گچی بر اساس فرم نهایی ظرف ساخته می‌شوند و نقش اصلی در شکل‌دهی دارند.

• قالب باید کاملاً خشک و تمیز باشد

• رطوبت قالب بر زمان گیرش دوغاب تأثیر مستقیم دارد

3. ریختن دوغاب در قالب (Casting)

دوغاب آماده به‌آرامی در قالب گچی ریخته می‌شود.

• دیواره‌های قالب رطوبت دوغاب را جذب می‌کنند

• لایه‌ای از خاک رس به تدریج روی دیواره داخلی قالب شکل می‌گیرد

• مدت زمان ماندگاری دوغاب در قالب ضخامت نهایی ظرف را مشخص می‌کند

4. تخلیه دوغاب اضافی و خشک‌کردن قالب

پس از گذشت زمان مشخص، دوغاب اضافی از قالب خالی می‌شود و تنها لایه شکل‌گرفته باقی می‌ماند.

• این کار باعث می‌شود ظرف توخالی و سبک باشد

• سپس قالب همراه قطعه داخل آن مدتی در هوا می‌ماند تا رطوبت کم شود

5. جدا کردن قطعه از قالب

بعد از خشک‌شدن نسبی، قطعه به‌آرامی از قالب جدا می‌شود.

• محل‌های اتصال قطعات (در قالب‌های چندتکه) با ابزار تمیز و صیقل داده می‌شوند

• لبه‌ها صاف می‌شوند تا برای لعاب‌کاری آماده باشند

6. پخت بیسکویت (پخت اولیه)

قطعات خشک‌شده وارد کوره می‌شوند و در دمای حدود ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد پخته می‌شوند.

• این مرحله باعث استحکام اولیه ظرف می‌شود

• هنوز لعاب زده نشده و سطح مات است

7. لعاب‌کاری و تزئین

در این مرحله، قطعات بیسکویت‌شده لعاب‌زنی می‌شوند.

• می‌توان از روش غوطه‌وری، اسپری یا قلم‌مو استفاده کرد

• تزئینات زیرلعابی یا تکنیک اسکرافیتو پیش از پخت نهایی انجام می‌شود

8. پخت نهایی (Glaze Firing)

ظروف لعاب‌خورده مجدد در کوره با دمای 1150تا ۱25۰ درجه سانتی‌گراد پخته می‌شوند تا لعاب ذوب شده و سطحی براق یا مات ایجاد کند.

9. کنترل کیفیت و بسته‌بندی

تمام قطعات بررسی می‌شوند تا ترک، حباب یا ایراد نداشته باشند، سپس بسته‌بندی و برای فروش آماده می‌شوند.

سوالات متداول (FAQ)

۱. چرا در ریخته‌گری از قالب گچی استفاده می‌شود؟
چون گچ به سرعت رطوبت دوغاب را جذب می‌کند و شکل ظرف را بدون نیاز به فشار می‌سازد.

۲. چه عواملی بر کیفیت دوغاب تأثیر دارد؟
نوع خاک، درصد آب، مواد افزودنی و زمان همزدن دوغاب.

۳. آیا ظروف ریخته‌گری‌شده کیفیت کمتری از ظروف چرخ‌کاری دارند؟
خیر، اگر فرمول دوغاب، قالب‌گیری و پخت اصولی باشد، کیفیت حتی می‌تواند بالاتر و یکنواخت‌تر باشد.

نتیجه‌گیری

ریخته‌گری دوغابی روشی دقیق و کارآمد برای تولید ظروف سرامیکی با کیفیت و فرم‌های متنوع است. هر قطعه با دقت در قالب شکل می‌گیرد و پس از لعاب‌کاری، آماده حضور در خانه و سفره شما می‌شود.

📌 اگر به دنبال ظروف سرامیکی دست‌ساز و لعاب‌های خاص هستید، می‌توانید مجموعه ما را در بخش فروشگاه هور ببینید و سفارش دهید.